Ewa Pawłowicz
Department of Nephrology, Hypertension and Kidney Transplantation, Medical University of Lodz; Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Ewa Budzisz
Department of Anaesthesiology and Intesive Care, Central Teaching Hospital, Medical University of Warsaw, II Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Centralny Szpital Kliniczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Mateusz Adamkiewicz
Department of Urology, Medical University of Silesia, Zabrze; Klinika Urologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Zabrze
Maciej R. Mazurkiewicz
Hospice Care Association of the Pabianice District, Pabianice; Stowarzyszenie Opieki Hospicyjnej Powiatu Pabianickiego; Pabianice
Ilona Kurnatowska
Department of Internal Medicine and Transplantation Nephrology, Medical University
of Lodz; Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrologii Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Michał Nowicki
Department of Nephrology, Hypertension and Kidney Transplantation, Medical University of Lodz; Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wstęp: Zaburzenia snu są powszechne we wszystkich stadiach przewlekłej choroby nerek i częściej są związane z niekonwencjonalnymi niż konwencjonalnymi czynnikami ryzyka, takimi jak otyłość. Celem niniejszej pracy było porównanie jakości snu, senności w ciągu dnia i ryzyka obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) u nieotyłych pacjentów dializowanych i chorych po przeszczepieniu nerki (KTx).
Pacjenci i metody: Ankietę, składającą się z dwóch zwalidowanych kwestionariuszy oceniających ryzyko OBS i senność w ciągu dnia, odpowiednio - Berlin Questionnaire (BQ) i Epworth Sleepiness Scale (ESS) - przeprowadzono wśród 108 pacjentów dializowanych i 46 chorych po KTx.
Wyniki: 31,5% pacjentów dializowanych, odpowiednio 37,3% i 22% pacjentów poddawanych hemodializie (HD) i dializie otrzewnowej (PD) oraz 32,6% pacjentów po KTx miało duże ryzyko wystąpienia OBS. Duże ryzyko OBS dotyczyło najczęściej dializowanych pacjentów z prawidłową masą ciała i chorych po KTx z nadwagą. Nadmierna senność w ciągu dnia (EDS) wystąpiła u około 47% ankietowanych w obu grupach i najczęściej dotyczyła pacjentów dializowanych z nadwagą i chorych po przeszczepieniu z prawidłową masą ciała. Budzenie się w nocy było najczęstszym problemem związanym ze snem zgłaszanym przez 77% pacjentów dializowanych i 82% biorców KTx. Najczęstszą przyczyną wybudzania się w grupie pacjentów po KTx była nokturia, pacjenci dializowani najczęściej nie byli w stanie zidentyfikować przyczyny.
Wnioski: Obturacyjny bezdech senny i nadmierna senność w ciągu dnia pozostają poważnymi problemami zarówno u pacjentów po przeszczepieniu nerki, jak i u chorych dializowanych. Brak związku między wartościami BMI a ryzykiem OBS u pacjentów dializowanych może być kolejnym przykładem tzw. odwrotnej epidemiologii obserwowanej w tej populacji.
(NEFROL DIAL POL. 2021; 25: 21-25)
Introduction: Sleep disorders are common across all stages of chronic kidney disease and more often related to non-conventional than to conventional risk factors such as obesity. We compared the quality of sleep, daytime sleepiness and obstructive sleep apnea (OSA) risk in non-obese dialysis patients and kidney transplant (KTx) recipients.
Patients and methods: Surveys assessing OSA risk and daytime sleepiness - Berlin Questionnaire (BQ) and Epworth Sleepiness Scale (ESS), respectively, were conducted among 108 dialysis patients and 46 KTx. Results: 31.5% of dialysis patients, 37.3% and 22% of hemodialysis (HD) and peritoneal dialysis (PD) patients, respectively, and 32.6% of KTx recipients had high OSA risk. BQ revealed the high risk of OSA in normal body mass dialysis patients and overweight KTx recipients. Excessive daytime sleepiness (EDS) measured by means of ESS occurred in about 47% of interviewees in both groups and was most common in normal body mass KTx and overweight dialysis patients. Waking up at night was most common sleep-related problem reported by 77% dialysis patients and 82% KTx recipients. The most prevalent cause of waking up in KTx was nocturia, dialysis patients were mostly unable to identify the cause.
Conclusions: Obstructive sleep apnea and excessive daytime sleepiness remain a serious problems in both kidney transplant and dialysis patients. The lack of a positive relation between BMI values and OSA risk in dialysis
patients may be another example of a reverse epidemiology observed in this population.
(NEPROL DIAL POL. 2021; 25: 21-25)