Agata Kuczmaszewska
Klinika Nefrologii, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4 w Lublinie
Ordynator: Prof. dr hab. med. dr h.c. mult. Andrzej Książek
Monika Buraczyńska
Katedra i Klinika Nefrologii Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Kierownik: Prof. dr hab. med. dr h.c. mult. Andrzej Książek
Andrzej Książek
Katedra i Klinika Nefrologii Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Kierownik: Prof. dr hab. med. dr h.c. mult. Andrzej Książek
Choroby sercowo-naczyniowe są główną przyczyną zgonów w społeczeństwach wysokorozwiniętych. Populacją szczególnie narażoną na ich rozwój są pacjenci hemodializowani, dlatego poszukuje się nowych czynników ryzyka chorób układu krążenia, w tym czynników genetycznych. Celem pracy była ocena występowania wariantów molekularnych trzech genów związanych z dysfunkcją śródbłonka w grupie pacjentów hemodializowanych oraz poszukiwanie zależności pomiędzy badanymi polimorfizmami, a najczęstszymi schorzeniami układu sercowo-naczyniowego.
Materiał i Metodyka: Przebadano pacjentów hemodializowanych z chorobami układu sercowo-naczyniowego (CVD+), hemodializowanych bez współistniejących chorób układu krążenia (CVD-) oraz osoby zdrowe bez obciążającego wywiadu rodzinnego (Kontrola). Wszyscy uczestnicy wyrazili świadomą zgodę na udział w badaniach. Badano polimorfizmy: czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), śródbłonkowej syntazy tlenku azotu (eNOS) oraz reduktazy metylenotetrahydrofolianowej (MTHFR). Analizę molekularną przeprowadzono metodą PCR. Określono częstość alleli, genotypów oraz kombinacji alleli ryzyka w każdej z badanych grup. Przeanalizowano zależność występowania najczęstszych schorzeń układu krążenia od liczby alleli ryzyka.
Wyniki: Zaobserwowano różnice w częstości alleli i genotypów polimorfizmów VEGF i eNOS między grupami osób hemodializowanych i grupą kontrolną. Allel D i genotyp DD polimorfizmu VEGF częściej występowały w grupie pacjentów hemodializowanych (odpowiednio p<0,0001 i p<0,001) oraz podgrupach CVD+ vs kontrola (p<0,0001 i p<0,003) i CVD- vs kontrola (p=0,0009 i p=0,0009). Allel a polimorfizmu eNOS4 częściej występował w grupie CVD+ niż w grupie kontrolnej (p=0,01). Zaobserwowano częstsze występowanie choroby niedokrwiennej serca wśród pacjentów z dużą liczbą alleli ryzyka (4-6) niż z małą liczbą alleli ryzyka (0-1) – p=0,03.
Wnioski: Otrzymane wyniki mogą wspomóc rozwój technik diagnostycznych umożliwiających identyfikację osób narażonych na schorzenia układu krążenia. Panel szybkich testów molekularnych mógłby wpłynąć na postępowanie z osobami obciążonymi chorobą nerek, które już we wczesnych stadiach choroby charakteryzują się zwiększoną śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia niż ogół populacji.
(NEFROL. DIAL. POL. 2015, 19, 60-65)
In recent years the role of endothelial impairment in the pathology of cardiovascular diseases has been emphasised. The aim of paper was to evaluate the frequency of molecular variants of genes related to endothelial function in the population of haemodialysis patients and to search for the correlations between studied polymorphisms and frequent cardiovascular diseases.
Material and Methods: A total of 601 haemodialysis patients and 245 controls were studied. Haemodialysis individuals were divided into two subgroups: patients with (CVD+) and patients without co-existing cardiovascular disease (CVD-). Polymerase chain reaction was used for DNA amplification. Genotyping was performed for vascular endothelial growth factor (VEGF I/D), the intron 4 nitric oxide synthase (eNOS4) and methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR 677 C/T) polymorphisms.
Results: Significant differences were observed in allele and genotype distribution between haemodialysis patients and control group. The D allele and DD genotype of VEGF polymorphism were more frequent in the groups: CVD+ vs control (p<0.0001 for D allele, p<0.003 for DD genotype) and CVD- vs control (p=0.0009 for D allele, p=0.0009 for DD genotype). The a allele of the eNOS4 polymorphism was more frequent in the CVD+ group than in control (p=0.01). The ischemic heart disease was more frequent among patients with a number of 4-6 risk alleles than among patients with 0-1 risk allele (p=0.03).
Conclusions: Obtained results demonstrate a significant role of studied polymorphisms in the development of cardiovascular diseases in haemodialysis patients. Moreover, they point to the role of cumulative number of risk alleles in the pathology of circulatory system.
(NEPROL. DIAL. POL. 2015, 19, 60-65)